Gaat jouw werkgever reorganiseren? En is de kans groot dat er daarbij ontslagen vallen? Dan mag jouw werkgever niet zelf kiezen wie hij gaat ontslaan, maar moet hij zich houden aan het afspiegelingsbeginsel. In een eerder blog hebben we je verteld wat dit beginsel inhoudt. Je werkgever hoeft de afspiegelingsmethode alleen toe te passen bij zogenoemde uitwisselbare functies. Het is dus van belang om te weten wat een uitwisselbare functie is.
Het begrip ‘uitwisselbare functie’
Uit de wet, artikel 13 van de Ontslagregeling, volgt dat een functie uitwisselbaar is met een andere functie, als:
- de functies vergelijkbaar zijn qua inhoud van de functie, de voor de functie vereiste kennis, vaardigheden en competenties en de tijdelijke of structurele aard van de functie;
- het niveau van de functie en de bij de functie behorende beloning gelijkwaardig zijn.
Als je werkgever voor jouw ontslag toestemming vraagt aan het UWV, beoordeelt het UWV deze criteria in samenhang.
Een uitwisselbare functie of een unieke functie?
Werk jij niet in een functie die op grond van bovenstaande criteria uitwisselbaar is met de functie van een collega? Dan werk je in een zogenaamde unieke functie. Bij een unieke functie hoeft jouw werkgever niet te werken volgens de afspiegelingsmethode. Dit betekent dat jouw werkgever in principe vrij is om jouw functie te schrappen, mits hij aan de overige voorwaarden voor bedrijfseconomisch ontslag voldoet.
Hoe stelt jouw werkgever vast of jouw functie uitwisselbaar is?
Jouw werkgever stelt aan de hand van functieomschrijvingen vast of er sprake is van uitwisselbare functies. Heeft hij nooit functieomschrijvingen opgesteld? Dan moet hij uitgaan van de feitelijke situatie.
Dat er sprake is van dezelfde type functies, betekent niet automatisch dat er ook sprake is van een uitwisselbare functie. Ter illustratie hiervan wordt vaak het voorbeeld genoemd van de afdelingssecretaresse en de directiesecretaresse. Dit zijn meestal geen uitwisselbare functies, omdat er van een directiesecretaresse andere kennis en vaardigheden en een ander niveau wordt gevraagd dan van een afdelingssecretaresse. Ook zal het salaris van een directiesecretaresse doorgaans hoger zijn.
Een ander misverstand dat wij in de praktijk vaak tegenkomen, is dat werkgevers denken dat zij moeten kijken naar de kennis en vaardigheden van de medewerkers die de functie uitoefenen. Zij gaan ervan uit dat bepaalde functies niet uitwisselbaar zijn, omdat de ene medewerker andere kwaliteiten heeft dan de ander. Maar dat is niet het juiste criterium. Bij het antwoord op de vraag of een functie uitwisselbaar is gaat het om de objectieve functie-eisen.
Een uitwisselbare functie of passende functie?
Ook verwarren werkgevers en werknemers het begrip uitwisselbare functie nog wel eens met het begrip passende functie. Een uitwisselbare functie is niet hetzelfde als een passende functie. Bij een reorganisatie speelt het begrip ‘passende functie’ pas een rol als er al is bepaald wie er voor ontslag in aanmerking komt. Voor deze werknemers heeft de werkgever nog een herplaatsingsplicht: hij moet kijken of hij deze werknemers kan herplaatsen in een andere, passende functie. Bij het beoordelen van het criterium ‘passende functie’ moet jouw werkgever juist wel kijken naar wat jij kunt. Er wordt dan wel gekeken welke opleiding, ervaring, capaciteiten jij bezit.
Wat betekent dit voor jou?
In onze praktijk merken we dat er op het gebied van uitwisselbare functies vaak discussieruimte is. Zo moet jouw werkgever per bedrijfsvestiging de categorieën uitwisselbare functies bepalen. Dit kan betekenen dat functies met een andere titel samengevoegd moeten worden. Bovendien zijn functieomschrijvingen niet altijd up-to-date en soms worden werknemers zelfs nog snel gepromoveerd voorafgaand aan de reorganisatie, om te zorgen dat ze buiten een bepaalde categorie vallen. Als er aanleiding is voor discussie over de uitwisselbare functies, ontstaat er vaak ook onderhandelingruimte voor jou.
Vragen?
Reorganiseren is complex. Is jouw werkgever aan het reorganiseren en dreigt daarbij ontslag voor jou? Dan kan het zijn dat jouw werkgever daarbij fouten heeft gemaakt of trucs heeft gebruikt om het afspiegelingsbeginsel te omzeilen.
Op basis van onze ervaring met reorganisaties kunnen wij deze trucs snel doorzien. Neem dus gerust contact met ons op. In een eerste gratis telefonisch advies geven we snel antwoord op je belangrijkste vragen.