Er zijn vele vormen van grensoverschrijdend gedrag. Een vorm die de laatste tijd veel in het nieuws is en veel aandacht krijgt, is seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit komt onder andere door de #MeToo-beweging en de uitzending van BOOS, waarin misstanden bij het televisieprogramma The Voice of Holland aan het licht werden gebracht.
Grensoverschrijdend gedrag kan een reden zijn voor je werkgever om je te ontslaan. Wij zien dat dit onderwerp steeds meer speelt bij werknemers. Maar wat valt precies onder grensoverschrijdend gedrag? In deze blog vertellen wij wat relevant is voor jou als werknemer en geven we enkele voorbeelden uit de praktijk.
Wat is grensoverschrijdend gedrag?
Grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat op fysiek, mentaal of emotioneel vlak over de grenzen van een ander gaat. Je kunt het op de werkvloer in allerlei vormen tegenkomen. Hoewel in de media de laatste tijd vooral aandacht is voor seksueel grensoverschrijdend gedrag, kan het ook gaan om discriminatie, pesten en fysiek- of verbaal geweld.
Ontslag vanwege grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag kan een reden zijn voor je werkgever om je te ontslaan, maar dit kan je werkgever niet zomaar doen. Er is namelijk een aantal zaken waar een werkgever op moeten letten voordat hij een werknemer mag ontslaan. Zo moet het voor jou als werknemer kenbaar zijn dat bepaald gedrag niet is toegestaan. Dit kan op verschillende manieren blijken:
- Je hebt eerder een waarschuwing gekregen voor het grensoverschrijdende gedrag.
- In het geldende beleid van je werkgever staat het gedrag beschreven als grensoverschrijdend.
- Het gedrag is zo duidelijk ontoelaatbaar, waardoor voorafgaande waarschuwing of beleid niet nodig is om te weten dat het grensoverschrijdend is.
Ook moet je werkgever bij een vermoeden van grensoverschrijdend gedrag op grond van het beginsel van goed werkgeverschap eerst zorgvuldig onderzoek doen. Tenminste, als daartoe aanleiding bestaat, zoals in de situatie waarin onduidelijk is wat er precies is gebeurd. Je moet hierbij als werknemer de kans krijgen om je te kunnen verweren. Of je werkgever onderzoek moet doen hangt af van de ernst van de beschuldigingen. Aan de hand daarvan moet ook worden vastgesteld of een extern onderzoeksbureau ingeschakeld moet worden of dat bijvoorbeeld een HR-medewerker onafhankelijk onderzoek kan doen.
Bij je ontslag kan ook een rol spelen of de werkgever van het grensoverschrijdende gedrag afwist en zo ja, waarom hij niet eerder heeft ingegrepen. Aan de andere kant is het als werknemer ook belangrijk om je er bewust van te zijn wat voor functie je bekleedt. Grensoverschrijdend gedrag kan je namelijk extra (snel) worden aangerekend als je hiërarchisch een hogere functie bekleedt dan andere werknemers. Een voorbeeld van zo’n hiërarchische afhankelijkheidsrelatie is de verhouding tussen een professor en een student. Ook kan jouw gedrag je sneller worden aangerekend als er sprake is van een afhankelijkheidsverhouding. Een voorbeeld van zo’n afhankelijkheidsrelatie is de verhouding tussen een bewoner van een verzorgingstehuis en de verpleger aan wie de zorg is toevertrouwd.
Voorbeelden uit de praktijk
Ter illustratie een aantal voorbeelden uit de praktijk die bij de rechter terecht zijn gekomen.
Grensoverschrijdende berichten via Whatsapp
In het eerste voorbeeld ging het om een manager die werd beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. Tegen deze manager waren elf meldingen gedaan over onder meer intimidatie, pesten en onheuse bejegening. De manager had meerdere grensoverschrijdende uitlatingen via WhatsApp geuit. Zo had hij bijvoorbeeld over een medewerker gezegd “kan die niet vaker de tram nemen”, waarmee hij verwees naar de tramaanslag in Utrecht op 18 maart 2019. In dit geval hield het ontslag van de manager stand, wegens verwijtbaar grensoverschrijdend gedrag.
Ongewenste intimiteiten rijinstructeur
In een andere zaak was er sprake van grensoverschrijdend gedrag van een rijinstructeur bij meerdere leerlingen. Enkele vrouwelijke leerlingen verklaarden dat de rijinstructeur ongepaste seksueel getinte opmerkingen maakte in de auto en dat er sprake was van ongewenste intimiteiten en intimidatie. De rijinstructeur mocht worden ontslagen. Hierbij speelde een rol dat er sprake was van een machtspositie tussen de leraar en de leerlingen en dat er sprake was van een kleine omgeving (de auto).
Drugsgebruik bij bedrijfsuitjes
Daarnaast kan drugs tijdens een bedrijfsuitje ook grensoverschrijdend gedrag opleveren. Een werknemer werd volgens de rechter terecht ontslagen, omdat hij tijdens diverse bedrijfsuitjes met collega’s en klanten drugs gebruikte en deze drugs aanbod aan anderen. De rechter oordeelde dat er duidelijk sprake was van ernstig grensoverschrijdend gedrag. De werkgever had de werknemer niet vooraf hoeven waarschuwen. De werknemer was terecht op staande voet ontslagen.
Juridisch advies
Word jij ontslagen wegens grensoverschrijdend gedrag? Of wordt er een onderzoek ingesteld naar jouw gedrag? Neem dan gerust vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie.